Các chuyên gia nói về Paracetamol gây tổn thương gan

Th12 07, 2018Sử Dụng Thuốc0Like

(4 votes, average: 5,00 out of 5)

Chia sẻ:

Paracetamol là một thuốc được sử dụng rộng rãi trong nhân dân. Đó là một điều kiện dẫn đến ngộ độc paracetamol, đặc biệt là tổn thương gan. Vậy, tổn thương gan như thế nào, chúng ta tìm hiểu nhé!

Các chuyên gia nói về Paracetamol gây tổn thương gan

Paracetamol là thuốc gì?

Paracetamol hay còn gọi là acetaminophen. Nó là một thuốc giảm đau, hạ sốt rất an toàn và hiệu quả. Nó ít gây tác dụng phụ trên dạ dày và ít nguy nhiểm hơn các thuốc giảm đau khác. Người Việt Nam mình quá gần gũi với các biệt dược của paracetamol như Panadol, Panadol Extra, Efferagan, Efferagan Codein …. Do đó, mỗi khi nhức đầu, nhức răng, đau họng, thậm chí khi bị thấp khớp, nóng sốt… người dân đều uống một loai thuốc có chứa paracetamol. Paracetamol rất dễ mua, rẻ tiền, phổ biến rộng khắp các nhà thuốc trên thị trường.

Paracetamol gây tổn thương gan của chúng ta như thế nào?

Theo Dược sĩ Nguyễn Thị Hồng giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Dược Hà Nội thì Paracetamol là một thuốc được chuyển hóa tại gan, đây là nguyên nhân dẫn đến ngộ độc gan. Theo nghiên cứu dược động học, ở liều điều trị, khoảng 2% paracetamol được thải trừ trực tiếp qua đường thận, 85-90% paracetamol được chuyển hóa tại gan thành dạng kết hợp (glucuronidation, sulfation), tạo ra các chất không độc và bài tiết qua nước tiểu. Còn khoảng 10% paracetamol được chuyển hóa bằng cách oxi hóa tạo thành NAPQI – chính chất này có độc tính gây hoại tử gan. Ở liều bình thường, một phần NAPQI được glutathione dự trữ ở gan chuyển hóa thành các chất không gây độc cho gan và bài tiết qua nước tiểu. Khi quá liều paracetamol, sự gia tăng NAPQI dẫn đến sự suy giảm glutathione dữ trữ, khi glutathione giảm 70-80%, NAPQI không được trung hòa hết sẽ gây hoại tử tế bào gan, độc với thận.

Các yếu tố ảnh hưởng đến ngộ độc gan do paracetamol.

+ Liều dùng: tổn thương gan do paracetamol thường xảy ra khi không tuân thủ điều trị, có thể là dùng quá liều hoặc quá số lần quy định. Tuy nhiên, vẫn có một số nghiên cứu trên người bình thường dù được cho dùng đúng liều paracetamol (4g/ngày) nhưng khi dùng paracetamol liên tục trong 14 ngày. Sau đó, cho xét nghiệm máu thấy men gan ALT vẫn tăng gấp 3 lần bình thường trong 40% đối tượng.

+ Bia rượu: uống rượu thường xuyên làm tăng nguy cơ viêm gan do paracetamol vì: enzyme chuyển hóa tạo ra NAPQI được sản xuất nhiều và ổn định hơn gấp 5 lần và giảm dự trữ glutathione ở gan.

+ Tân dược: một số thuốc tân dược có tác dụng phụ trên gan như thuốc chống co giật (phenytoin, carbamazepine), thuốc chống lao (isoniazid, rifampicin), kháng virus (zidovudine), kháng sinh (trimethoprim-sulfamethoxazole).

+ Tuổi: người già có chức năng gan thận suy giảm. Do đó, họ có độ nhạy cảm cao hơn người trẻ với ngộ độc gan do paracetamol khi dùng lâu dài. Khi dùng lâu dài paracetamol có thể gây mệt mỏi, do mất hemoglobin trong tế bào hồng cầu mang oxy.

+ Phụ nữ mang thai: paracetamol là một thuốc dễ dàng đi qua nhau thai nên khi quá liều paracetamol, nó có thể gây tổn thương đến các tế bào gan của mẹ và độc tính cho thai nhi.

Mọi người cần bảo vệ lá gan của mình như thế nào?

Cũng theo Dược sĩ Hồng thì chúng ta nên biết chỉ sử dụng paracetamol khi cần thiết, dùng đúng liều khuyến cáo, nhớ uống nhiều nước. Đối với người lớn không nên dùng quá 10 ngày liên tiếp. Đối với trẻ em không nên dùng quá 5 ngày liên tiếp. Mọi người chúng ta cần hạn chế dùng bia rượu để bảo vệ gan. Sử dụng định kỳ các loại thuốc bổ gan, giải độc gan, tái tạo tế bào gan để bảo vệ gan không bị hủy hoại do paracetamol và thuốc Tây khác.

Nhìn chung, paracetamol là một loại thuốc gây độc gan, có thể dẫn đến tử vong do hoại tử gan. Do đó, mọi người chúng ta cần chú ý nếu có sử dụng paracetamol thì phải chú ý đến liều dùng và số ngày dùng nhé!