Nguyên nhân thiếu hụt vitamin b12 ở người

Th5 23, 2023Tin Tức01

(No Ratings Yet)

Chia sẻ:

Như đã tìm hiểu trước đó về vitamin B12 hay cobanlamin là một loại vitamin nhóm B, tan trong nước, dễ dàng đào thải. Vitamin B12 được bổ sung thông qua thực phẩm hàng ngày, tuy nhiên khả năng hấp thu chúng lại phụ thuộc khá nhiều vào sự tiêu hóa và hấp thu ở ruột.

Cùng Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu về nguyên nhân thiếu hụt vitamin B12 nhé!

Vitamin b12

1. Sự thiếu hụt vitamin B12

Theo giảng viên Liên thông cao đẳng Dược TPHCM cho biết: Ở người trưởng thành khỏe mạnh, tình trạng thiếu vitamin B12 là không phổ biến, chủ yếu là do tổng lượng dự trữ trong cơ thể có thể vượt quá 2.500 μg, quá trình luân chuyển hàng ngày diễn ra chậm và chế độ ăn uống chỉ 2,4 μg/ngày là đủ để duy trì tình trạng vitamin B12 đầy đủ. Ở những người cao tuổi, tình trạng thiếu vitamin B12 phổ biến hơn chủ yếu là do khả năng hấp thụ ở ruột bị suy giảm, có thể dẫn đến tình trạng thiếu vitamin B12 từ nhẹ đến nghiêm trọng ở nhóm đối tượng này.

2. Quá trình tiêu hóa và hấp thu vitamin B12

Sự kém hấp thu ở ruột, chứ không phải do chế độ ăn uống không đủ, có thể giải thích cho hầu hết các trường hợp thiếu vitamin B12. Việc hấp thụ vitamin B12 từ thức ăn đòi hỏi chức năng bình thường của dạ dày, tuyến tụy và ruột non. Acid dạ dày và enzym giải phóng vitamin B12 khỏi thức ăn, cho phép nó liên kết với protein R (còn được gọi là transcobalamin-1 hoặc haptocorrin), được tìm thấy trong nước bọt và dịch dạ dày.

Trong môi trường kiềm của ruột non, R-protein bị phân hủy bởi các enzyme tuyến tụy, giải phóng vitamin B12 để liên kết với yếu tố nội tại (IF), một loại protein được tiết ra bởi các tế bào chuyên biệt trong dạ dày. Các thụ thể trên bề mặt hồi tràng (phần cuối cùng của ruột non) chỉ tiếp nhận phức hợp IF-B12 khi có canxi, được cung cấp bởi tuyến tụy. Vitamin B12 cũng có thể được hấp thụ bằng cách khuếch tán thụ động, nhưng quá trình này rất kém hiệu quả—chỉ khoảng 1% liều vitamin B12 được hấp thụ một cách thụ động.

3. Nguyên nhân thiếu hụt vitamin B12

Theo tin tức các nguyên nhân phổ biến gây thiếu vitamin B12 là (1) tình trạng tự miễn dịch được gọi là thiếu máu ác tính và (2) rối loạn gọi là kém hấp thu vitamin B12 do thực phẩm. Cả hai tình trạng này đều có liên quan đến một bệnh viêm mãn tính ở dạ dày được gọi là viêm teo dạ dày.

Hậu quả của sự thiếu hụt vitamin B12

a. Viêm teo dạ dày

Viêm teo dạ dày được cho là ảnh hưởng đến 10% -30% những người trên 60 tuổi. Tình trạng này thường liên quan đến sự hiện diện của các tự kháng thể hướng vào các tế bào dạ dày hoặc nhiễm trùng do vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori). Nhiễm H. pylori gây viêm dạ dày mãn tính, có thể tiến triển thành bệnh loét dạ dày, viêm teo dạ dày và ung thư dạ dày ở một số người.

Chức năng dạ dày bị suy giảm ở những người bị viêm teo dạ dày có thể dẫn đến sự phát triển quá mức của vi khuẩn trong ruột non và gây ra tình trạng kém hấp thu vitamin B12 trong thực phẩm. Nồng độ vitamin B12 trong huyết thanh, huyết tương và dịch dạ dày giảm đáng kể ở những người bị nhiễm H. pylori và việc loại bỏ vi khuẩn đã được chứng minh là cải thiện đáng kể nồng độ vitamin B12 trong huyết thanh.

b. Thiếu máu ác tính

Người ta ước tính rằng bệnh thiếu máu ác tính xuất hiện ở khoảng 2% người trên 60 tuổi. Mặc dù thiếu máu thường là một triệu chứng, nhưng tình trạng này thực sự là giai đoạn cuối của tình trạng viêm dạ dày tự miễn được gọi là viêm teo dạ dày tự miễn, dẫn đến sự phá hủy các tế bào dạ dày bởi các kháng thể của chính người đó (tự kháng thể). Sự phá hủy dần dần các tế bào lót dạ dày làm giảm tiết axit và enzym cần thiết để giải phóng vitamin B12 gắn với thực phẩm.

Các kháng thể với yếu tố nội tại (IF) liên kết với IF ngăn chặn sự hình thành phức hợp IF-B12, tiếp tục ức chế sự hấp thụ vitamin B12. Khoảng 20% người thân của bệnh nhân thiếu máu ác tính cũng mắc bệnh này, cho thấy khuynh hướng di truyền. Người ta cũng cho rằng nhiễm H. pylori có thể liên quan đến việc bắt đầu phản ứng tự miễn dịch ở một nhóm nhỏ các cá nhân. Hơn nữa, sự xuất hiện đồng thời của viêm teo dạ dày tự miễn với các tình trạng tự miễn khác, đặc biệt là viêm tuyến giáp tự miễn và đái tháo đường týp 1.

Điều trị thiếu máu ác tính thường cần tiêm vitamin B12 để bỏ qua sự hấp thụ của ruột. Bổ sung liều cao qua đường uống là một lựa chọn điều trị khác, vì tiêu thụ 1.000 μg (1 mg)/ngày vitamin B12 qua đường uống sẽ dẫn đến sự hấp thụ khoảng 10 μg/ngày (1% liều lượng) bằng cách khuếch tán thụ động. Trên thực tế, liệu pháp uống liều cao được coi là có hiệu quả ngang với tiêm bắp.

4. Hiện tượng kém hấp thu vitamin B12 liên kết với thực phẩm

Theo giảng viên Cao đăng Dược TPHCM cho biết: Kém hấp thu vitamin B12 trong thực phẩm được định nghĩa là tình trạng suy giảm khả năng hấp thụ vitamin B12 trong thực phẩm hoặc protein; cá nhân với điều kiện này có thể hấp thụ đầy đủ các hình thức tự do. Mặc dù tình trạng này là nguyên nhân chính gây ra tình trạng thiếu vitamin B12 ở người cao tuổi, nhưng nó thường liên quan đến viêm teo dạ dày, tình trạng viêm mãn tính của niêm mạc dạ dày, cuối cùng dẫn đến mất các tuyến trong dạ dày (teo) và giảm sản xuất axit dạ dày.

Bởi vì axit dạ dày cần thiết cho việc giải phóng vitamin B12 từ các protein trong thực phẩm, nên sự hấp thụ vitamin B12 bị giảm đi. Giảm sản xuất axit dạ dày cũng tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển quá mức của vi khuẩn kỵ khí trong dạ dày, điều này càng cản trở quá trình hấp thụ vitamin B12. Vì vitamin B12 trong chất bổ sung không liên kết với protein và vì yếu tố nội tại (IF) vẫn có sẵn, nên sự hấp thu vitamin B12 bổ sung không bị giảm như trong bệnh thiếu máu ác tính. Do đó, những người bị kém hấp thu vitamin B12 từ thực phẩm không có nhu cầu tăng đối với vitamin B12; họ chỉ cần nó ở dạng tinh thể có trong thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng và thực phẩm bổ sung.

Sưu tầm: Thạc sĩ Trần Thị Minh Tuyến

XEM THÊM: DUOCSI.EDU.VN