Loading...
Cây Diếp cá từ lâu là thực phẩm rất quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của người Việt Nam. Chỉ có những người ăn quen mới thích thú vì nó có mùi đặc trưng. Nó còn là một loại thảo dược có nhiều công dụng tuyệt vời như thanh nhiệt, lợi tiểu, lở ngứa, trĩ, trị mụn nhọt, …
- Bồ công anh vị thuốc Giải độc gan, thanh lọc cơ thể, ngừa Ung thư
- Actiso “Thần dược” mát gan, giải độc gan
- Những thông tin tổng quan về bệnh lý động kinh
Cây diếp cá
Hãy cùng Giảng viên trường Cao đẳng y dược Pasteur tìm hiểu đặc điểm, tác dung, công dụng của loài cây này nhé.
1.Đặc điểm chung của Diếp cá
Tên gọi khác : Rau giấp, rau giấp cá, ngư tinh thảo,
Tên khoa học: Houttuynia cordata Thunb thuộc họ Lá Giấp: Saururaceae .
- Mô tả thực vật
Cây thảo, sống lâu năm, cao 20 – 40 cm.
Thân ngầm mọc bò ngang trong đất, màu trắng, hơi có lông, bén rễ ở các mấu.
Thân đứng nhẵn, ưa những nơi ẩm ướt với rễ nhỏ thường mọc ở các đốt trên thân rễ và thân rễ lại thường mọc ngầm dưới đất. có màu lục hoặc tím đỏ.
Lá mọc cách hình tim, đầu nhọn, mặt trên màu lục sẫm, mặt dưới màu tím, Cuống lá dài, có bẹ, có kèm lông ở mép.
Cụm hoa mọc ở ngọn thân mang nhiều hoa nhỏ màu vàng nhạt. Quả nang.
Toàn cây vỏ có mùi tanh như cá. Mua Hoa nở vào mùa hạ trong các tháng 5- 8.
- Phân bố, thu hái, chế biến:
Ở Việt Nam, cây rau này mọc hoang dại ở các tỉnh miền núi, trung du và đồng bằng. Cây ưa đất ẩm, hơi chịu bóng. Sinh trưởng và thu hái quanh năm.Và được trồng để ăn.
2.Bộ phận dùng
Toàn cây trừ rễ. Có thể dùng tươi hoặc phơi khô dùng dần.
Rau diếp cá có nhiều ích lợi cho sức khỏe
3.Thành phần hóa học của Diếp cá
Rau diếp cá có khoảng 40 hợp chất được biết, gồm 3 nhóm chính là: nhóm flavonoid, tinh dầu (khoảng 0,0049%), alkaloid là cordalin.
Trong lá có quercitrin (0,2%), trong hoa và quả có isoquercitrin.
Chủ yếu của tinh dầu là metylnonyxetol (có mùi rất khó chịu), acid caprinic và laurinaldehyt. chất myrcen,
Trong các nghiên cứu của y học hiện nay thì cây rau diếp cá có chất decanoyl-acetaldehyd, đây là chất mang tính kháng sinh. Do vậy, nó có tác dụng kháng khuẩn (ức chế liên cầu, tụ cầu, phế cầu, bạch hầu, e.coli…); diệt ký sinh trùng và nấm.
Ngoài ra trong rau diếp cá còn có chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe như: vitamin A, vitamin B, kali, canxi, sắt, protein, chất xơ,… tốt cho cơ thể con người.
4.Tác dụng của Diếp cá theo Y học cổ truyền
Theo kiến thức y dược diếp cá mùi tanh, vị cay chua, tính mát. hơi có độc, vào phế kinh;
Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, sát trùng, lợi tiểu tiện,.
5.Tác dụng của Diếp cá theo Y học hiện đại
1. Tính kháng khuẩn rộng
Tinh dầu trong diếp cá có khả năng ức chế các loại virus như: virus gây bệnh herpes (HSV-1), virus gây bệnh cúm, HIV chủng 1 ở người (HIV-1), các vi khuẩn tụ cầu vàng, trực khuẩn lỵ, nấm, liên cầu khuẩn dung huyết, phế cầu khuẩn, …
Một nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy chiết xuất diếp cá có khả năng ức chế một dạng giống virus SARS gây nên Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (2003).
2. Tác dụng lợi tiểu
Tính lợi tiểu này do hoạt chất quercitrin và các chất vô cơ chứa trong diếp cá. Thử nghiệm cho thấy Dung dịch có 1/100.000 phân tử lượng quercitrin vẫn còn tác dụng lợi tiểu rất mạnh. Chất isoquercitrin cũng có tác dụng lợi tiểu.
Cho nên những người bị tiểu rắt, tiểu buốt nên ăn rau diếp cá để lợi tiểu. Từ khả năng lợi tiểu, rau diếp cá còn giúp thải trừ các độc tố, thanh lọc cơ thể.
3. Tăng cường sức đề kháng cho con người:
Rau diếp cá ăn một cách hợp lý có thể giúp cho con người tăng cường được hệ miễn dịch, kích thích sản sinh ra các tế bào bạch huyết, từ đó giúp cơ thể con người luôn khỏe mạnh, tăng cường sức đề kháng cho mọi lứa tuổi từ trẻ đến già.
4. Tác dụng trị mụn: Chị em phụ nữ thường lựa chọn rau diếp cá trị mụn, vì nó có thể sẽ nhanh chóng giúp nốt mụn bớt sưng, đau và hạn chế tình trạng do mun thâm đen.
5.Tác dụng trị bệnh tiểu đường: Trong rau diếp cá chứa có ethanol và thành phần chống tiểu đường, có khả năng ổn định lượng đường trong máu ở cơ thể con người.
6. Giúp kiểm soát cân nặng: Ngoài những tác dụng trên, nước rau diếp cá có tác dụng kiểm soát cân nặng, phù hợp cho những người ăn kiêng, chống béo phì. Vì vậy, rau này có tác dụng giảm mỡ dư thừa trong cơ thể, và kiểm soát cân nặng hiệu quả.
6.Công dụng thường dùng
Diếp cá là loại rau thường dùng để ăn sống, hoặc nấu chín ăn.
Công dụng: Diếp cá được dùng để chữa táo bón, trĩ, mụn nhọt, lở ngứa, lên sởi ở trẻ con, viêm phổi, đau mắt hoặc đau mắt đỏ do nhiễm trực khuẩn mủ xanh, viêm ruột, kinh nguyệt không đều. bí tiểu tiện, kiết lỵ
Liều dùng: Ngày dùng 6 – 12 g toàn cây khô (trừ rễ) hoặc 20 – 40 g cây tươi.Có thể dùng ở dạng thuốc sắc, thuốc bột, hoặc dạng viên.
Diếp cá với nhiều cách bào chế khác nhau
7.Những bài thuốc kinh nghiệm
1.Chữa trị Bệnh trĩ đau nhức
Dùng lá rau diếp cá nấu nước xông, ngâm rửa lúc còn nóng, bã còn lại dùng đắp vào chỗ đau.
Cũng có thể dùng diếp cá xay nhuyễn uống tươi hoặc sắc uống liền trong 3 tháng.
Những trường hợp tụ máu như bệnh trĩ lòi dom (sắc uống nước với liều 5 – 12g đồng thời sắc nước lấy hơi xông rồi rửa). Nhiều người dùng thấy hiệu nghiệm.
2.Tiểu buốt, tiểu dắt:
Dùng rau diếp cá, rau má tươi, mỗi vị 50 g, lá mã đề .
Đem tất cả rửa sạch vò với nước sôi để nguội, gạn lắng trong rồi uống.
3.Chữa đau mắt nhặm đỏ, đau mắt do trực trùng mủ xanh
Trước khi đi ngủ: Lấy lá diếp cá tươi giã nát, trộn với lòng trắng trứng gà để đắp lên mí mắt
4.Chữa Kinh nguyệt không đều
Lấy lá diếp cá đem vò nát, lấy nước. rồi thêm nước uống.
5.Chữa trị Viêm phổi, viêm ruột, kiết lỵ, viêm thận phù thũng
Dùng lá diếp cá 50 g đem sắc với nước uống.
6.Chữa trị Viêm tuyến sữa
Lá diếp cá, lá cải trời, mỗi vị đồng lượng 30 g giã nát, chế nước sôi vào vắt lấy nước cốt uống nóng; bã trộn với giấm, đắp lên vú.
* Bài thuốc cho phụ nữ sau sinh ít sữa, tắc tia sữa:
Dùng 60-80g rau diếp cá. Đem sắc uống đến khi sữa về lại hoặc tình trạng tắc tia sữa khỏi hẳn.
7.Chữa hậu môn loét hay âm hộ viêm sưng đau bằng rau diếp cá:
Lấy 30-50g hạt rau diếp giã nát và nấu nước rửa hậu môn loét hay âm hộ viêm sưng đau.
8.Điều trị mụn nhọt:
Dùng Rau diếp cá khoảng 10 – 12g, rửa sạch, giã nát.
Đắp lên vùng da bị mụn nhọt. rồi dùng băng y tế bịt kín vùng mụn nhọt để tránh bị nhiễm trùng.
9.Điều trị táo bón:
Lấy 10 gam lá diếp cá tươi, rửa sạch và mang đi sao khô.
Đem Hãm với nước nóng để thay nước uống hằng ngày.
Nên sử dụng liền trong 10 ngày để thấy rõ tác dụng.
10.Hỗ trợ chữa trị bệnh viêm phổi và các bệnh nhiễm trùng:
Rau diếp cá có thể được dùng để hỗ trợ chữa trị viêm phổi hoặc chữa các bệnh liên quan đến nhiễm trùng vì nó có thành phần kháng khuẩn.
11.Tăng cường sức đề kháng cho cơ thể:
Rau diếp cá ăn một cách hợp lý có thể giúp cho con người tăng cường được hệ miễn dịch, kích thích sản sinh ra các tế bào bạch huyết.
8.Những lưu ý khi dùng Diếp cá
Theo các bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết:
– Người có thể trạng hư hàn. không nên dùng. Người bị hư hàn nếu ăn nhiều diếp cá lâu ngày có thể làm dương khí bị tổn thương, tinh tuỷ bị tiêu hao.
– Không nên dùng cho người bị mụn nhọt thể âm.
Diếp cá là một loại ra ăn được sử dụng rất phổ biến và rộng rãi trong đời sống. Nó không những là một loại thực phẩm và cũng là một thảo dược chữa được một số bệnh trong y học. Tuy nhiên cũng cần lưu ý trong khi sử dụng để phòng tránh những tác dụng không có lợi. Vì vậy, khi dùng diếp cá để chữa bệnh, bạn nên tham khảo ý kiến thầy thuốc về cách chế biến cũng như liều lượng cần dùng!
DsCKI. Nguyễn Quốc Trung
XEM THÊM: DUOCSI.EDU.VN
