Thuốc an thần là gì? Những nguy cơ từ tác dụng phụ và lưu ý khi sử dụng

Thuốc an thần và những nguy cơ từ tác dụng phụ mà các bạn cần phải lưu ý, nên tham khảo bài viết dưới đây để có một cách nhìn khái quát nhất

• Thuốc Corticoid và những lưu ý khi sử dụng
• Dược sĩ chia sẻ các tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng Agimdogyl
• Dược sĩ giải đáp: Lembrol 5mg là thuốc gì?

Thuốc an thần

I- Thuốc an thần là gì?

Theo giảng viên Liên thông cao đẳng Dược TPHCM cho biết: Thuốc an thần là một thuật ngữ được sử dụng để chỉ các loại thuốc được sử dụng để giảm hoặc loại bỏ căng thẳng, lo lắng, loạn thần và các triệu chứng liên quan đến tâm lý. Các loại thuốc an thần có thể được chia thành một số nhóm chính, bao gồm:

1. Thuốc chống lo lắng: Nhóm thuốc này bao gồm các loại thuốc an thần như benzodiazepines (ví dụ: diazepam, alprazolam) và các thuốc an thần không benzodiazepine (ví dụ: buspirone). Những loại thuốc này thường được sử dụng để giảm triệu chứng lo lắng và căng thẳng.
2. Thuốc chống trầm cảm: Các loại thuốc này, gọi là thuốc chống trầm cảm, thường được sử dụng để điều trị trạng thái trầm cảm. Ví dụ về nhóm thuốc này bao gồm serotonin-norepinephrine reuptake inhibitors (SNRIs) như venlafaxine và duloxetine, selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) như fluoxetine và sertraline, và các loại thuốc khác như bupropion và tricyclic antidepressants (TCAs).
3. Thuốc chống loạn thần: Đối với những người bị các rối loạn thần kinh như tâm thần phân liệt hay rối loạn tâm thần kép, các loại thuốc chống loạn thần được sử dụng để giảm các triệu chứng như quan niệm sai lệch, ảo giác, hoặc bất ổn tâm thần. Các loại thuốc này bao gồm antipsychotics (ví dụ: haloperidol, risperidone) và atypical antipsychotics (ví dụ: quetiapine, olanzapine).

Cần lưu ý rằng việc sử dụng thuốc an thần nên được chỉ định và giám sát bởi một chuyên gia y tế, như bác sĩ tâm lý hoặc bác sĩ tâm thần, vì mỗi loại thuốc có cơ chế tác động và tác dụng phụ khác nhau.

II- Những loại thuốc an thần thường gặp

Dưới đây là một số loại thuốc an thần phổ biến mà thường được sử dụng trong điều trị các vấn đề tâm lý:

1. Benzodiazepines: Đây là một nhóm thuốc an thần được sử dụng để giảm căng thẳng và lo lắng. Các loại thuốc benzodiazepine bao gồm diazepam (Valium), alprazolam (Xanax), lorazepam (Ativan) và clonazepam (Klonopin). Chúng có tác dụng gây ngủ và giảm căng thẳng, nhưng cũng có thể gây tạo nghiện và có tác dụng phụ như mệt mỏi, mất cân bằng và khó tập trung.
2. Selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs): Đây là một nhóm thuốc chống trầm cảm thường được sử dụng rộng rãi. Các loại thuốc SSRIs bao gồm fluoxetine (Prozac), sertraline (Zoloft), citalopram (Celexa) và escitalopram (Lexapro). Chúng tăng mức đồng vị serotonin trong não và giúp cải thiện tâm trạng. Tuy nhiên, có thể xuất hiện tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy và khó ngủ.
3. Serotonin-norepinephrine reuptake inhibitors (SNRIs): Đây là một nhóm thuốc được sử dụng để điều trị trầm cảm và lo lắng. Các loại thuốc SNRIs bao gồm venlafaxine (Effexor), duloxetine (Cymbalta) và desvenlafaxine (Pristiq). Chúng tăng mức đồng vị serotonin và norepinephrine trong não, giúp cải thiện tâm trạng và giảm triệu chứng lo lắng.
4. Tricyclic antidepressants (TCAs): Đây là một nhóm thuốc chống trầm cảm được sử dụng ít hơn do có tác dụng phụ mạnh hơn. Các loại thuốc TCA bao gồm amitriptyline (Elavil), nortriptyline (Pamelor) và imipramine (Tofranil). Chúng tăng mức đồng vị serotonin và norepinephrine, nhưng cũng có thể gây buồn ngủ, tăng cân và tiêu chảy.
5. Antipsychotics: Đây là một nhóm thuốc được sử dụng để điều trị rối loạn tâm thần như tâm thần phân liệt và rối loạn tâm thần kép. Các loại thuốc antipsychotics bao gồm haloperidol (Haldol)

III- Những tác dụng phụ của thuốc an thần cần biết

Các loại thuốc an thần có thể gây ra một số tác dụng phụ, và tác dụng phụ này có thể khác nhau tùy thuộc vào loại thuốc và cơ địa của mỗi người. Dưới đây là một số tác dụng phụ thường gặp của các loại thuốc an thần:

Tác dụng phụ của benzodiazepines:

• Mệt mỏi và buồn ngủ.
• Mất cân bằng và khó điều hướng.
• Tăng cảm giác buồn nôn và tiêu chảy.
• Lờ mờ tư duy và khó tập trung.
• Rối loạn tình dục.

Tác dụng phụ của SSRIs và SNRIs:

• Nôn mửa và tiêu chảy.
• Lạnh cảm ,mất hứng thú tình dục.
• Mất ngủ hoặc mệt mỏi.
• Tăng cân và thay đổi cảm xúc (cảm thấy tăng cảm xúc hoặc lạnh lùng).
• Tăng nhịp tim và huyết áp.

Tác dụng phụ của tricyclic antidepressants (TCAs):

• Buồn ngủ và mệt mỏi.
• Tăng cân.
• Hồi hộp, khó tập trung và lờ mờ tư duy.
• Hệ thần kinh tự nhiên bị ảnh hưởng, dẫn đến tình trạng miệng khô, mắt khô, tiểu không tự chủ và táo bón.

Tác dụng phụ của antipsychotics:

• Mệt mỏi và buồn ngủ.
• Rối loạn chuyển động như bướng tai, run chân hoặc co giật.
• Mất cân bằng và khó điều hướng.
• Tác động tiêu cực lên hệ cương dương và khả năng tình dục.

Theo giảng viên Cao đăng Dược TPHCM cho biết: Ngoài ra, một số tác dụng phụ nghiêm trọng và hiếm gặp có thể xảy ra với một số loại thuốc an thần. Chúng có thể bao gồm phản ứng dị ứng nghiêm trọng, tăng nguy cơ tự tử, rối loạn nhịp tim và tác động tiêu cực đến gan hoặc thận. Do đó, rất quan trọng để thảo luận với bác sĩ và tuân thủ hướng dẫn của họ khi sử dụng thuốc an thần

Những tác dụng phụ của thuốc an thần cần biết

IV- Những lư ý khi sủ dụng thuốc an thần

Khi sử dụng thuốc an thần, có một số điều lưu ý quan trọng sau đây:

1. Tuân thủ đúng hướng dẫn: Luôn tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ hoặc nhà cung cấp y tế về cách sử dụng thuốc an thần. Đọc kỹ thông tin liên quan đến thuốc và hỏi ý kiến chuyên gia nếu có bất kỳ thắc mắc nào.
2. Liều lượng chính xác: Đảm bảo bạn sử dụng đúng liều lượng được chỉ định của bác sĩ
3. Không tự ý dừng thuốc: Tránh ngừng sử dụng thuốc an thần một cách đột ngột mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ. Việc ngừng thuốc một cách đột ngột có thể gây ra các tác dụng phụ và có thể làm tăng nguy cơ tái phát các triệu chứng lo âu hoặc trầm cảm.
4. Tránh sử dụng thuốc kết hợp: Nếu đang sử dụng thuốc an thần, hãy thảo luận với bác sĩ về bất kỳ loại thuốc hoặc chế phẩm nào khác bạn đang dùng. Thuốc an thần có thể tương tác với một số loại thuốc khác và gây ra hiện tượng không mong muốn.
5. Theo dõi tác dụng phụ: Theo dõi cẩn thận các tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng thuốc an thần. Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào như buồn nôn, chóng mặt, mệt mỏi, khó ngủ hoặc bất thường khác,

Bài viết và sưu tầm : DS CKI Lý Thanh Long

XEM THÊM: DUOCSI.EDU.VN