Canxi là thành phần chính của xương và răng và cũng đóng một vai trò thiết yếu như là sứ giả thứ hai trong các con đường truyền tín hiệu tế bào. Nồng độ canxi lưu thông được kiểm soát chặt chẽ bởi hormone tuyến cận giáp và vitamin D. Hôm nay cùng Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu về canxi nhé!
- Vitamin E: Sự thật về độc tính và tác động tiêu cực
- Sử dụng meloxicam như thế nào & tác dụng phụ
- Fda chấp thuận thuốc gốc restasis (ciclosporina 0,05%)
1. Tổng quan về vai trò của canxi trong cơ thể
Theo giảng viên Liên thông cao đẳng Dược TPHCM cho biết: Bộ xương là nguồn dự trữ canxi được sử dụng để duy trì lượng canxi huyết thanh bình thường trong trường hợp chế độ ăn uống không đủ canxi. Do đó, việc cung cấp đủ canxi là cần thiết để tối đa hóa việc đạt được khối lượng xương tối đa trong quá trình tăng trưởng và hạn chế quá trình khử khoáng dần dần của xương sau này trong cuộc đời, dẫn đến loãng xương, xương dễ gãy và tăng nguy cơ gãy xương.
Tuyến cận giáp
Nồng độ canxi và oxalat cao trong nước tiểu là những yếu tố nguy cơ chính hình thành sỏi canxi oxalat trong thận. Bởi vì lượng canxi trong chế độ ăn uống có liên quan nghịch với sự xuất hiện của sỏi, nên người ta cho rằng tiêu thụ đủ canxi có thể làm giảm sự hấp thu oxalate trong chế độ ăn uống, do đó làm giảm oxalate trong nước tiểu và hình thành sỏi thận.
Dữ liệu từ các nghiên cứu quan sát và thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng ủng hộ việc bổ sung canxi trong việc giảm nguy cơ cao huyết áp và tiền sản giật ở phụ nữ mang thai. Tổ chức Y tế Thế giới khuyên rằng tất cả phụ nữ mang thai ở những khu vực có lượng canxi thấp (tức là các quốc gia có thu nhập thấp với lượng tiêu thụ khoảng 300 đến 600 mg/ngày) nên được bổ sung canxi bắt đầu từ tuần thứ 20 của thai kỳ.
Lượng canxi đầy đủ là rất quan trọng để duy trì một bộ xương khỏe mạnh. Canxi được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm các sản phẩm từ sữa, đậu và rau thuộc họ cải xoăn. Tuy nhiên, hàm lượng và khả dụng sinh học khác nhau giữa các loại thực phẩm và một số loại thuốc được biết là có ảnh hưởng xấu đến sự hấp thụ canxi.
Tăng canxi máu, tình trạng nồng độ canxi trong máu cao bất thường, thường là do bệnh ác tính hoặc cường cận giáp nguyên phát. Tuy nhiên, việc sử dụng liều lượng lớn canxi bổ sung, cùng với chất kiềm có thể hấp thụ, làm tăng nguy cơ tăng canxi máu, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh. Thường liên quan đến rối loạn tiêu hóa, tăng canxi máu có thể gây tử vong nếu không được điều trị.
Lượng canxi hấp thụ cao – từ thực phẩm từ sữa hoặc từ chất bổ sung – có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt và các biến cố tim mạch trong một số, nhưng không phải tất cả, các nghiên cứu quan sát và can thiệp. Tuy nhiên, hiện tại không có bằng chứng về những tác động bất lợi như vậy khi mọi người tiêu thụ tổng lượng canxi từ 1.000 đến 1.200 mg/ngày (kết hợp giữa chế độ ăn uống và chất bổ sung).
Canxi là khoáng chất phong phú nhất trong cơ thể con người. Khoảng 99% canxi trong cơ thể được tìm thấy trong xương và răng, trong khi 1% còn lại được tìm thấy trong máu và mô mềm. Nồng độ canxi trong máu và dịch xung quanh tế bào (dịch ngoại bào) phải được duy trì trong một khoảng nồng độ hẹp để hoạt động sinh lý bình thường. Các chức năng sinh lý của canxi rất quan trọng đối với sự sống còn, cơ thể sẽ kích thích quá trình tái hấp thu xương (khử khoáng) để duy trì nồng độ canxi trong máu bình thường khi lượng canxi hấp thụ không đủ. Vì vậy, cung cấp đủ lượng canxi là một yếu tố quan trọng để duy trì một bộ xương khỏe mạnh.
2. Sự thiếu hụt canxi trong cơ thể
Theo giảng viên dạy Cao đẳng Dược TPHCM thìmức canxi trong máu thấp (hạ canxi máu) thường ám chỉ chức năng tuyến cận giáp bất thường vì bộ xương cung cấp một lượng lớn canxi dự trữ để duy trì mức máu bình thường, đặc biệt trong trường hợp lượng canxi trong chế độ ăn uống thấp. Các nguyên nhân khác gây ra nồng độ canxi trong máu thấp bất thường bao gồm suy thận mãn tính, thiếu vitamin D và mức magie trong máu thấp thường thấy ở những trường hợp nghiện rượu nặng.
Thiếu magiê có thể làm giảm bài tiết hormone tuyến cận giáp (PTH) của tuyến cận giáp và làm giảm khả năng đáp ứng của các nguyên bào xương đối với PTH. Do đó, việc bổ sung magie là cần thiết để điều chỉnh tình trạng hạ canxi máu ở những người có nồng độ magie huyết thanh thấp. Lượng canxi thấp mãn tính ở những người đang phát triển có thể ngăn cản việc đạt được khối lượng xương tối ưu. Sau khi đạt được khối lượng xương cao nhất, lượng canxi hấp thụ không đủ có thể góp phần làm tăng tốc độ mất xương và cuối cùng là phát triển bệnh loãng xương.
Hiện tượng khoáng hóa xương
3. Mối quan hệ giữa lượng canxi và bệnh tăng huyết áp
Theo giảng viên Cao đăng Dược TPHCM cho biết: Mối quan hệ giữa lượng canxi và huyết áp đã được nghiên cứu rộng rãi trong những thập kỷ qua. Một phân tích tổng hợp của 23 nghiên cứu quan sát lớn được thực hiện ở các quần thể khác nhau trên toàn thế giới cho thấy huyết áp tâm thu giảm 0,34 milimét thủy ngân (mm Hg) trên 100 mg canxi tiêu thụ hàng ngày và giảm huyết áp tâm trương 0,15 mm Hg trên 100 mg canxi.
Tuy nhiên, các nghiên cứu phân tích tổng hợp các thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát đã xem xét tác động của việc bổ sung canxi đối với huyết áp so với giả dược ở người huyết áp bình thường hoặc người cao huyết áp. Các phân tích đều không báo cáo bất kỳ tác dụng đáng kể nào của việc bổ sung canxi đối với huyết áp ở những đối tượng có huyết áp bình thường. Huyết áp tâm thu giảm nhẹ nhưng không đáng kể, tuy nhiên huyết áp tâm trương không giảm, đã được báo cáo ở những người tham gia bị tăng huyết áp. Tác dụng khiêm tốn của canxi đối với huyết áp cần được xác nhận trong các thử nghiệm lớn hơn, chất lượng cao, được kiểm soát tốt trước khi đưa ra bất kỳ khuyến nghị nào liên quan đến việc kiểm soát tăng huyết áp.
Sưu tầm: Thạc sĩ Trần Thị Minh Tuyến
XEM THÊM: DUOCSI.EDU.VN