Loading...
Nhiều bậc phụ huynh rất quan tâm đến chất lượng thuốc ra sao nhưng lại ít ai để ý đến hạn sử dụng của thuốc. Dược sĩ bật mí những tác hại khi sử dụng thuốc hết hạn
- Dược sĩ tư vấn những ổ bệnh trong nhà mà bạn không biết?
- Dược sĩ giới thiệu các nhóm thuốc gây dị ứng và nguy cơ?
Hạn sử dụng của thuốc là gì?
Trong ngành Dược, hạn dùng của thuốc là thời hạn ấn định cho thuốc mà trước thời hạn đó thuốc còn đảm bảo các yêu cầu về tiêu chuẩn chất lượng nếu được bảo quản đúng qui định. Nói cách khác hạn dùng của thuốc là thời hạn mà quá mốc đó, thuốc sẽ không được phép bán trên thị trường và cho bệnh nhân sử dụng.
Với những loại thuốc khác nhau sẽ có mức hạn sử dụng khác nhau. Hạn dùng là tiêu chí quan trọng nhất để nói một thuốc còn chất lượng hay không. Một thuốc có thể không còn đạt chất lượng khi vẫn còn hạn dùng nhưng một thuốc quá hạn thì chắc chắn không đủ chất lượng để lưu thông trên thị trường.
Hạn dùng của thuốc sẽ được ghi bằng bằng số hoặc chữ chỉ tháng và năm, đây là theo tiêu chuẩn Bộ Y Tế
- Số chỉ tháng gồm hai con số hoặc tên tháng bằng chữ.
- Số chỉ năm là hai con số cuối của năm.
Ví dụ, hạn dùng của thuốc được ghi 30/09/2016, nghĩa là trong thời gian từ lúc phụ huynh mua thuốc đến ngày 29/9/2016, nếu thuốc được bảo quản đúng qui định, còn đảm bảo các yêu cầu về chất lượng thì thuốc được phép dùng, nếu từ ngày 30/09/2016 trở về sau là thuốc quá hạn dùng không còn giá trị sử dụng nữa. Còn nếu hạn dùng được ghi là 09/2016, nghĩa là từ ngày 01/09/2016 trở về sau là thuốc quá hạn dùng không được sử dụng.
Tác hạn uống thuốc quá hạn?
Bề ngoài thường thì sẽ không có sự thau đổi khi uống thuốc quá hạn hoặc mất tác dụng điều trị do giảm hoặc mất đi lượng hoạt chất cần thiết hoặc có thể gây độc vì hoạt chất của một số thuốc theo thời gian có thể chuyển sang một dạng mới, khác xa với dạng ban đầu và nếu dạng này có độc tính sẽ gây nguy hiểm cho người bệnh. Một ví dụ đó là kháng sinh tetracyclin, khi thuốc này quá hạn sẽ gây hại cho thận.
Chúng ta không nên qua tin tưởng vào hạn sử dụng của thuốc vì trong đó hạn sử dụng sẽ phải đi đôi với điều kiện bảo quản như đã nói ở trên. Bảo quản thuốc không đúng qui định có thể làm thuốc bị biến chất không sử dụng được dù chưa đến ngày hết hạn như khi để thuốc ở nơi quá nóng, quá ẩm, ánh sáng chiếu trực tiếp,… Vì thế thuốc mua về không dùng ngay thì nên bảo quả tại nơi có nhiệt độ mát, khô ráo, không bị ánh nắng chiếu vào, riêng với những loại thuốc cần bảo quản lạnh thì cho vào ngăn mát tủ lạnh.
Riêng đối với thuốc không phân liều, phải sử dụng nhiều lần như: thuốc nhỏ mắt, mũi, tai, hay ở bệnh viên nhi, trẻ hay được cho dùng các loại thuốc dung dịch, hỗn dịch; các loại thuốc tiêm, phải dùng nhiều liều, nhiều lần mới hết một lọ thì còn có thêm một hạn dùng cho thuốc sau khi đã khui, đã pha.
Phụ thuộc vào hướng dẫn nhà sản xuất mà hạn sử có thể là: 1 hoặc 2 ngày, 1 tuần, hoặc phải hủy ngay… vì lượng thuốc có thể giảm đi nhưng điều mà người ta sợ nhất là vi trùng, nấm mốc làm hư lọ thuốc khiến tình trạng bệnh nặng hơn hoặc người bệnh chưa hết bệnh này đã được “tặng” thêm bệnh khác.
Có nên dùng thuốc sắp hết hạn không?
Đối với những trường hợp bệnh mãn tính, cần điều trị một thời gian dài: 1 tháng, 2 tháng,.. hay thuốc bổ chứa nhiều viên, thuốc mua dự trữ trong tủ thuốc gia đình thì nên mua thuốc có hạn sử dụng xa, tránh mua thuốc rất gần ngày hết hạn trừ những trường hợp đặc biệt như thuốc đang rất khó tìm trên thị trường tuy nhiên nên chắc chắn thuốc vẫn còn hạn dùng vào ngày cuối cùng điều trị.
Trường hợp nhập khẩu, phân phối thuốc viện trợ tới tay người tiêu dùng thì có qui định rõ:
Những trường hợp khác hạn dùng tối thiển phải còn 1 năm.
Thuốc viện trợ khẩn cấp, hạn dùng còn tối thiểu là 6 tháng khi về đến Việt Nam.
Thuốc có hạn dùng ít hơn hai năm thì phải còn ít nhất 1/3 hạn dùng khi về đế Việt Nam.
Chính vì thế không phải lúc nào chúng ta cũng nói không với thuốc cận “đát” vì những thuốc quá đắt tiền, thuốc cấp cứu, thuốc dùng chống dịch chúng ta vẫn nên sử dùng nếu thuốc còn đảm bảo chất lượng và chưa quá “đát”.
Theo tccn.vietstock.com.vn
