Các thuốc điều trị viêm khớp & tác dụng phụ của chúng

Thuật ngữ viêm khớp bao gồm hơn 100 tình trạng liên quan gây đau khớp, sưng, cứng khớp và giảm phạm vi chuyển động. Hãy cùng giảng viên trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu về các phương pháp điều trị viêm khớp dạng thấp. 

• Các loại Vitamin sau khi sinh tốt nhất được các dược sĩ khuyên dùng
• Những điều bạn cần biết về corticosteroid dạng hít (phần 1)
• Paracetamol – Thuốc giảm đau phổ biến những cần lưu ý gì khi sử dụng?

Các thuốc điều trị viêm khớp & tác dụng phụ của chúng

Có hai loại viêm khớp: viêm xương khớp và viêm khớp dạng thấp (RA). Viêm xương khớp là dạng viêm khớp phổ biến hơn khi sụn cung cấp lớp đệm bảo vệ ở các đầu xương dần dần bị phá vỡ theo thời gian gọi là viêm khớp “hao mòn”. Viêm khớp dạng thấp là một tình trạng tự miễn dịch trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các khớp khỏe mạnh dẫn đến viêm và đau.

Những loại thuốc kê đơn và không kê đơn nào được sử dụng để điều trị viêm khớp dạng thấp?

• Thuốc giảm đau

Theo giảng viên Liên thông cao đẳng Dược TPHCM thuốc giảm đau hoặc thuốc giảm đau như acetaminophen có thể giúp giảm đau do viêm khớp dạng thấp (RA). Mặc dù hiếm gặp, có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng với biểu hiện phát ban da,…. Liều cao acetaminophen có thể gây tổn thương gan, đặc biệt ở những người có tiền sử bệnh gan do lạm dụng rượu. Vì không có tác dụng chống viêm nên nó không phải là loại thuốc tốt nhất để điều trị cơn đau do RA.

Thuốc giảm đau opioid cũng được sử dụng để điều trị RA. Các ví dụ bao gồm codein, oxycodone, trâmdol và fentanyl. Là loại thuốc giảm đau mạnh nhất, opioid được dành riêng cho những trường hợp RA nặng nhất hoặc cho những bệnh nhân không thể sử dụng NSAID (thuốc chống viêm không steroid), như ở những người mắc bệnh thận. Tác dụng phụ của opioid bao gồm buồn ngủ, buồn nôn và táo bón, gây nghiện,…

• Thuốc chống viêm không steroid

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) là loại thuốc viêm khớp dạng thấp được sử dụng rộng rãi nhất để giảm đau và viêm. Ví dụ bao gồm các loại thuốc không kê đơn như ibuprofen và naproxen, diclofenac, cũng như các loại thuốc theo toa như indomethacin, celecoxib và meloxicam.

Tác dụng phụ của NSAID bao gồm các vấn đề về dạ dày như khó tiêu, đau dạ dày, loét dạ dày, chảy máu dạ dày, nhầm lẫn, giữ nước, tăng cân, huyết áp cao và tổn thương thận, đặc biệt là với liều cao hoặc sử dụng kéo dài. Một nhược điểm là một số NSAID có nguy cơ đau tim và đột quỵ.

• Corticoid

Corticosteroid hoặc steroid là thuốc ức chế phản ứng miễn dịch. Do đó, những loại thuốc này làm giảm viêm và đau do RA. Nhìn chung, steroid có hiệu quả trong việc giảm viêm ở bệnh nhân RA.  Được sử dụng trong thời gian ngắn để kiểm soát các cơn bùng phát RA trong khi một người đang điều trị RA khác. Steroid được sử dụng để giảm đau và duy trì chức năng của cơ thể trong khi các loại thuốc khác phát huy tác dụng. Có những trường hợp liều thấp steroid được kê đơn để sử dụng lâu dài kết hợp với các phương pháp điều trị RA khác.

Ví dụ về corticosteroid được sử dụng để điều trị viêm khớp dạng thấp bao gồm prednisone, prednisolone, methylprednisolone, dexamethasone, triamcinolone. Bên cạnh dạng thuốc viên uống, steroid có sẵn dưới dạng tiêm trong khớp và tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm bắp.

Tiêm corticoid tại bao khớp vai

Theo tin tức tác dụng phụ của corticosteroid bao gồm tăng nguy cơ nhiễm trùng, suy nhược, mệt mỏi, huyết áp cao, lượng đường trong máu cao, khó ngủ, sưng ở chân, tăng cân, thay đổi tâm trạng bao gồm trầm cảm và lo lắng, kích ứng da tại chỗ tiêm, tăng nguy cơ đục thủy tinh thể và tăng nguy cơ loãng xương.

• Thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm

Thuốc điều chỉnh bệnh giúp làm chậm quá trình viêm và ngăn ngừa tổn thương khớp. Các loại thuốc RA này có thể mất ít nhất một tháng hoặc lâu hơn để bắt đầu có tác dụng. Một số người cần kết hợp các loại thuốc chống thấp khớp để giảm các triệu chứng RA. Ví dụ về DMARD bao gồm methotrexate (Trexall,Rheumatrex), sulfasalazine, hydroxychloroquine (Plaquenil) và leflunomide (Arava).

Hình. Thuốc chống thấp khớp không sinh học

Các tác dụng phụ và rủi ro tiềm ẩn khi dùng DMARD bao gồm đau bụng, lở miệng, sốt, giảm công thức máu, nhiễm trùng, sưng hạch bạch huyết, dễ bầm tím, chảy máu bất thường, các vấn đề về gan, phát ban da, nhức đầu, thị lực các vấn đề, tổn thương thần kinh, tăng nguy cơ ung thư da và tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh,…

Phương pháp điều trị sinh học

• Thuốc ức chế yếu tố hoại tử khối u (TNF) như adalimumab, etanercept, certolizumab pegol, infliximab và golimumab.
• Các chất làm suy giảm tế bào B như rituximab(Rituxan).
• Bộ điều biến chi phí chọn lọc như abatacept (Orencia).
• Thuốc ức chế interleukin như sarilumab, tocilizumab và anakinra.
• Thuốc ức chế Janus kinase (JAK) như tofacitinib (Xeljanz), baricitinib (Olumiant) và upadacitinib (Rinvoq).

Tác dụng phụ của thuốc sinh học bao gồm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp trên, nhiễm trùng đường hô hấp dưới, nhiễm trùng. Phải báo ngay cho bác sĩ nếu có các dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm trùng nghiêm trọng khi dùng DMARD.

Thuốc tốt nhất để dùng cho viêm khớp là gì?

Loại thuốc tốt nhất để điều trị viêm khớp phụ thuộc vào từng bệnh nhân. Ngoài các phương pháp không dùng thuốc như tập thể dục, vật lý trị liệu và kiểm soát cơn đau bằng NSAID, Tylenol (acetaminophen) và thuốc opioid, ba loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp chính là thuốc chống viêm không steroid (NSAID), corticosteroid (steroid) và thuốc chống thấp khớp điều chỉnh bệnh (DMARDs).

Hầu hết bệnh nhân bắt đầu điều trị viêm khớp dạng thấp bằng NSAID khi có dấu hiệu sớm của bệnh thấp khớp. Khi bệnh tiến triển, thêm vào Steroid hoạt động nhanh chóng để giảm đau RA. DMARD có thể mất vài tuần đến vài tháng để có tác dụng. Do đó, corticosteroid thường được sử dụng để điều trị cơn đau dữ dội trong đợt bùng phát viêm khớp dạng thấp và để làm cầu nối cho bệnh nhân cho đến khi DMARD có hiệu lực. Những người bị RA từ trung bình đến nặng không đáp ứng với liều khuyến cáo của một DMARD có thể được chỉ định liệu pháp ba thuốc DMARD.

Thuốc viêm khớp tốt nhất với ít tác dụng phụ nhất là gì?

Bác sĩ sẽ thử một hoặc nhiều loại thuốc hoặc kết hợp các loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp trên bệnh nhân để tìm ra loại có tác dụng và ít gây tác dụng phụ nhất. Nói chung, các DMARD như hydroxychloroquine và sulfasalazine có hiệu quả đối với bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp nhẹ và gây ra ít tác dụng phụ.

Thuốc an toàn nhất cho viêm khớp là gì?

Theo giảng viên Cao đăng Dược TPHCM Methotrexat thường được coi là một trong những loại thuốc an toàn nhất để điều trị viêm khớp dạng thấp, mặc dù nó có nhiều tác dụng phụ, chẳng hạn như buồn nôn và nôn. Nhiều bệnh nhân được kê đơn kết hợp NSAID và methotrexate và có thể dùng các loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp này một cách an toàn (theo dõi công thức máu và chức năng gan thường xuyên).

Tóm lại, viêm khớp dạng thấp là một tình trạng tự miễn dịch trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các khớp khỏe mạnh dẫn đến viêm và đau. Các thuốc điều trị cần được Bác sĩ chỉ định vì thời gian sử dụng dài và kéo theo khả năng tác dụng phụ xảy ra cao. Mong rằng các kiến thức trên được Trường Cao đẳng Y dược Pasteur chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu hơn về bệnh và thuốc điều trị viêm khớp.

  XEM THÊM: DUOCSI.EDU.VN