Thuốc kháng sinh co-trimoxazol nên dùng như thế nào cho an toàn?

Th1 30, 2021Dược Sĩ Tư Vấn, Sử Dụng Thuốc0Like

(1 votes, average: 5,00 out of 5)

Chia sẻ:

Co-trimoxazol là loại thuốc kháng sinh được sử dụng trong nhiều trường hợp. Vậy bạn nên quan tâm những thông tin gì để tránh hậu quả nghiêm trọng?

Nên sử dụng Co-trimoxazol như thế nào hiệu quả?

Co-trimoxazol là loại thuốc gì?

Co-trimoxazol là kháng sinh, hỗn hợp giữa sulfamethoxazol và trimethoprim với tỷ lệ 5/1 (sulfamethoxazol 5 phần và trimethoprim 1 phần) được dùng điều trị các nhiễm khuẩn như: nhiễm khuẩn đường tiết niệu, viêm tuyến tiền liệt nhiễm khuẩn, nhiễm khuẩn đường hô hấp (đợt cấp của viêm phế quản mạn, viêm phổi cấp ở trẻ em, viêm xoang má cấp ở người lớn), nhiễm khuẩn đường tiêu hóa (lỵ trực khuẩn, thương hàn)… thuốc không dùng cho các trường hợp: suy thận nặng mà không giám sát được nồng độ của thuốc trong huyết tương; Người bệnh được xác định thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ do thiếu acid folic; Mẫn cảm với thành phần của thuốc; Trẻ em dưới 2 tháng tuổi. Co-trimoxazol còn được dùng để phòng và điều trị nhiễm trùng cơ hôi cho người nhiễm HIV/AIDS.

Tác dụng của Co-trimoxazol như thế nào?

Theo bác sĩ đa khoa Trần Anh Tú – Giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur, thuốc sulfamethoxazol là một sulfonamid ức chế cạnh tranh sự tổng hợp acid folic của vi khuẩn Trimethoprim là một dẫn chất của pyrimidin, ức chế đặc hiệu enzym dihydrofolat reductase của vi khuẩn Phối hợp hai loại thuốc có tác dụng ức chế hai giai đoạn liên tiếp của sự chuyển hóa acid folic, do đó ức chế có hiệu quả việc tổng hợp purin, thymin và cuối cùng là DNA của vi khuẩn. Sự ức chế nối tiếp này có tác dụng diệt khuẩn. Cơ chế hiệp đồng này cũng chống lại sự phát triển vi khuẩn kháng thuốc và làm cho thuốc có tác dụng ngay cả khi vi khuẩn kháng lại từng thành phần của thuốc.

Tuy nhiên, với phụ nữ mang thai cần chú ý, sulfonamid có thể gây vàng da trẻ em thời kỳ chu sinh do việc đẩy bilirubin ra khỏi albumin Ngoài ra, co-trimoxazol có thể cản trở chuyển hóa acid folic. Vì vậy không dùng thuốc trong 3 tháng đầu của thai kỳ và chỉ dùng khi thật cần thiết trong những giai đoạn thai kỳ tiếp theo. Nếu cần phải dùng thuốc trong thời kỳ này, điều quan trọng là phải dùng thêm acid folic. Khi cho con bú cũng không được dùng thuốc này vì trẻ sơ sinh rất nhạy cảm với tác dụng độc của thuốc. Thuốc có thể gây thiếu máu tan huyết ở người thiếu hụt G-6PD.

Người bệnh cũng có thể gặp các hiện tượng như buồn nôn nôn tiêu chảy viêm lưỡi, ngứa, ngoại ban… trong quá trình dùng thuốc. Đó là các tác dụng phụ của thuốc. Các tác dụng phụ này thường nhẹ nhưng đôi khi xảy ra hội chứng nhiễm độc da rất nặng có thể gây tử vong như hội chứng Lyell (nhiễm độc da do dị ứng thuốc). Cần uống thuốc với nhiều nước để tránh thuốc kết tinh thành sỏi.

Tác dụng của Co-trimoxazol như thế nào?

Những lưu ý khi dùng thuốc Cotrimoxazol

Khi dùng thuốc Cotrimoxazol cần thận trọng với những trường hợp sau đây:

– Thận trọng khi dùng thuốc với các bệnh nhân suy gan, suy thận hoặc gặp các vấn đề khác về gan, dễ bị thiếu hụt acid folic như người bệnh cao tuổi, người bị suy dinh dưỡng.

– Người dị ứng với thành phần của thuốc bao gồm cả dạng viên nén, hỗn dịch, kể các có biểu hiện dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào cần phải xin chỉ định của bác sĩ trước khi dùng.

– Bệnh nhân có tiền sử bị giảm tiểu cầu do sulfonamid hoặc trimethoprim, thiếu máu hồng cầu khổng lồ do thiếu folate, phenylceton niệu (PKU, một bệnh di truyền, bệnh nhân cần thực hiện một chế độ ăn đặc biệt để ngăn chặn tình trạng chậm phát triển tâm thần), tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa có sự cho phép của bác sĩ.

– Thận trọng đối với người có tiền sử dị ứng nặng như hen suyễn, mắc virus suy giảm miễn dịch của người (HIV), rối loạn chuyển hóa porphyrin (một bệnh di truyền về máu có thể gây ra vấn đề về da hoặc hệ thần kinh), bệnh tuyến giáp, thiếu hụt men glucose-6-phosphate dehydrogenase (G-6-PD).

– Phụ nữ đang trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú nên xin chỉ định của bác sĩ, dược sĩ để tráng các phản ứng phụ có nguy cơ xảy ra.

Khả năng tương tác của thuốc Cotrimoxazol

Thuốc Cotrimoxazol có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của các thuốc khác, thậm chí gia tăng tác dụng phụ nếu dùng đồng thời với các loại thuốc khác. Chính vì vậy, để tránh tình trạng tương tác thuốc nên tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.

Một số thuốc có nguy cơ tương tác với Cotrimoxazol gồm: Acyclovir, Amlodipine, Atenolol, Lisinopril, Ciprofloxacin, Fluconazole, Metronidazole, Valganciclovir.

Trên đây trang Dược sĩ tư vấn đã mang lại cho độc gải những thông tin cơ bàn về Cotrimoxazol để bạn sử dụng an toàn hơn trong cuộc sống.

Nguồn: duocsi.edu.vn